Nie było wstępowania do organizacji. To był ruch przyjaciół, również nieprzyjaciół, którzy nie lubili wojska, komuny i chcieli zajmować się ochroną środowiska i kilkoma jeszcze rzeczami związanymi z wolnością człowieka. Stałem się uczestnikiem tego ruchu w lutym 1986 r. po tygodniowej głodówce w Podkowie Leśnej, w obronie uwięzionych działaczy "WIP-u" m.in. Piotra Niemczyka, Jacka Czaputowicza, i Marka Adamkiewicza. W tej głodówce wzięła także udział moja żona Ania. Był to moment przesądzający o czynnym włączeniu się do jawnej działalności opozycyjnej wobec systemu realnego komunizmu, którego szczerze nie lubiłem, m.in. za dewastację środowiska i ukrywanie tego faktu przed społeczeństwem.

Tak, byłem jednym z nielicznych "WIP"-owców, który odbył służbę wojskową i doświadczyłem na własnej skórze kafkowskiego systemu Ludowego Wojska Polskiego w PRL-u, które jak to w PRL-u, nie było ani ludowe, ani polskie, bo przecież pociągane za sznurki z Moskwy, mniej lub bardziej intensywnie w zależności od okresu historycznego. Wiedziałem zatem dobrze przeciwko czemu protestujemy. Trzeba tu przypomnieć, szczególnie młodym czytelnikom, że WIP-owcow zamykano do więzień m.in. za odmowę przysięgi wojskowej, która zawierała fragmenty o wierności żołnierzy polskich wobec ZSRR!

Od razu. Leszek Budrewicz, jeden z liderów WiP-u zaangażował mnie, abym tym się właśnie zajął. Zrobiłem to chętnie, gdyż już wcześniej się tym interesowałem. Było to wyzwanie. Już wkrótce budowa elektrowni atomowej w Żarnowcu stanęła w centrum uwagi po katastrofie w Czarnobylu. Zrobiliśmy dwie słynne wówczas manifestacje we Wrocławiu: przemarsz kobiet z dziećmi w wózkach oraz "sitting" przy ul. Świdnickiej. Protestowaliśmy też w paru innych ośrodkach m.in. w Krakowie, Trójmieście i Poznaniu.

Nie, to nieprawda. Wiele postulatów zrealizowano - niektóre bardzo szybko, jak np. włączenie lasów w struktury ministerstwa ochrony środowiska (przeniesione z ministerstwa rolnictwa), czy choćby zatrzymanie budowy elektrowni jądrowej w Żarnowcu - wątpliwej z punktu widzenia ekologicznego i ekonomicznego,. Część postulatów, także z innych podstolików, zweryfikowały wydarzenia, a głównie fakt, że ustrój komunistyczny szybko, ale ewolucyjnie się rozpadał po kontraktowych wyborach z czerwca 1989 r., kiedy po nieudanej próbie formułowania rządu przez Kiszczaka (!) premierem został Tadeusz Mazowiecki.

Częściowo tak. Właśnie w tym roku zakończyliśmy I etap strategicznego programu rządowego o zagospodarowaniu mienia po jednostkach Armii Radzieckiej (JAR). Elementem tego programu współfinansowanego przez budżet państwa i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska było oczyszczanie zdewastowanych gleb i wód, głównie substancjami ropopochodnymi. Przygotowany został przez MSWiA II etap tego programu. Za dewastację ekologiczną po JAR płacimy nadal środkami publicznymi i potrwa to kilka lat. Najpilniejsze nadal pozostaje dalsze oczyszczanie skażonych gleb byłych lotnisk, jak np. w Kluczewie czy Brzegu, które zagrażają ujęciom wody pitnej Szczecina i Wrocławia.

Umiarkowanie. W rządzie ważna jest pozycja osobista ministrów, ich umiejętność argumentowania i autorytet, który sobie wypracują. Przed Ministerstwem Środowiska (nowa nazwa od wejścia w życie "ustawy o działach") i rządem stoją bardzo poważne zadania legislacyjne, do których wielką wagę w procesie negocjacji przykłada Unia Europejska. Ranga problematyki środowiska i rozwoju, czyli docelowo wizji społeczeństwa ekorozwoju, tj. godzącego rozwój z celami społecznej i ekologicznej równowagi w interesie swoim i przyszłych pokoleń, będzie w związku z powyższym rosła. Duże nadzieje wiążę także z nowym ministrem w kontekście tego co powiedziałem wcześniej.

To nie jest prawda. Dwie nowelizacje ustaw: prawo górnicze i ustawa o ochronie przyrody są już w Sejmie. Toczy się praca w rządzie nad dalszymi projektami, jak ustawa o ochronie środowiska, prawo wodne, ustawa o dostępie do informacji i ocenach oddziaływania na środowisko, ustawa o odpadach i inne. Prawdą są grożące opóźnienia w wejściu w życie tych ustaw, w stosunku do terminów przyjętych w negocjacjach z UE. Przyczyny są poważne. Dopóki Państwo będzie wynagradzało swoich urzędników w ministerstwach (np. w departamentach prawnych) na poziomie 3-4 krotnie niższym niż to dyktuje warszawski rynek pracy, opóźnienia będą. Trzeba też obiektywnie stwierdzić, że w ciągu tych dwóch lat jednak wydaliśmy szereg rozporządzeń wykonawczych, które zbliżają nas do dyrektyw UE (ostatnio ważne rozporządzenie o kontroli wprowadzania do środowiska organizmów modyfikowanych genetycznie, także o obowiązku informowania o tym fakcie konsumentów).

Radzę wyprowadzić się do mniej zindustrializowanych regionów. Intensywnemu oczyszczaniu powietrza np. poprzez inwestycje w przemyśle i elektrowniach towarzyszy wzrost zanieczyszczeń (spaliny, hałas, wypadki) z żywiołu motoryzacyjnego. Przybywa ok. 800 tys. aut rocznie (!!!), które zatykają, korkują cały kraj, a szczególnie jego aglomeracje. Zachłyśnięciu społeczeństwa kupowaniem na kredyt aut nie towarzyszy żadna poważna dyskusja na temat ujemnych aspektów rozwoju motoryzacji.

Raczej dosyć zdezintegrowane. Ale staramy się pracować z naszymi posłami, którzy są indywidualistami. Wiceprzewodniczącym Forum jest senator Janusz Okrzesik, który niewątpliwie obok posłów Jerzego Madeja i Kazimierza Szczygielskiego jest najbardziej obciążony problematyką zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.

Motoryzacja indywidualna, o której wypowiadałem się wcześniej jest olbrzymim sektorem w aglomeracjach odpowiadającym za 70-80% zanieczyszczeń powietrza (!). Nie płacą za to ani grosza, mimo, że wobec innych sektorów gospodarki stosujemy zasadę "zanieczyszczający płaci" i pobieramy opłaty za tzw. gospodarcze korzystanie ze środowiska. Trzeba to kierowcom wyjaśnić informując, że środki z tych opłat pójdą m.in. na redukowanie trucizn, przez które oni sami i ich rodziny mają różne alergie lub łapią przeziębienia, nie strasząc już innymi przypadłościami.

Ten problem został przez Rząd przesądzony. Nie zwracamy lasów w naturze. Wypłacamy byłym właścicielom rekompensaty z dochodów Lasów Państwowych oraz ze sprzedaży mienia niechcianego. Takie jest stanowisko rządu zawarte w ustawie reprywatyzacyjnej, nad którą prace rozpoczyna Sejm.

Jestem tylko skromnym zastępcą ministra i nie na wszystko mam wpływ. A właściwie trzeba to otwarcie powiedzieć, że od pewnego czasu były minister radykalnie ograniczył moje kompetencje w ramach "partnerskiej" współpracy koalicyjnej. Są w niej także punkty takie jak: najlepsze (choć niekoniecznie jesteśmy ze wszystkiego zadowoleni) w historii resortu ułożenie współpracy z sektorem organizacji pozarządowych, wykonanie nowej, olbrzymiej pracy w przygotowywaniu nowych ustaw, założeń ramowej polityki ekologicznej, przyjęcie czytelnych procedur dofinansowywania zadań przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, wywalczenie osobowości prawnej Wojewódzkich Funduszy przy reformie samorządowej.

Mam.....

Za współpracę z organizacjami pozarządowymi i parlamentem... Ale rozmawiamy z Ministrem Antonim Tokarczukiem o nowym podziale kompetencji.

Może technokraci dorabiają nam gębę, a my nie potrafimy się bronić. W Polsce jest ponad 1000 organizacji pozarządowych zajmujących się ekologią i robią najczęściej dobrą, konkretną pracę na rzecz środowiska. Sięgają po protest najczęściej, gdy cywilizacja sięga po naszą wspólna przyrodę. Daj nam Panie, jak najwięcej takich oszołomów.

W 1987 r. gdy kwitł w PRL-u system mięsa i innych dóbr na kartki, a w "Wolności i Pokoju" ważną zasadą było nie stosowanie przemocy wobec innych ludzi, a dla części z nas także wobec zwierząt.

Ostrożnie, ostrożnie i jeszcze raz ostrożnie. Opowiadam się za moratorium na sprowadzanie tej żywności oraz bezwzględnie za informowaniem konsumentów na opakowaniach produktów zawierających GMO (organizmy modyfikowane genetycznie).

Czasami zapadam na telemanię. Na szczęście w domu zepsuł się nam telewizor i świadomie go nie naprawiamy. Dzięki temu mamy o wiele więcej czasu dla dzieci i dzieci dla nas.

Hobby ?! Jestem chyba dowodem na to, że praczłowiek kiedyś wyszedł z wody. Rzeczywiście pływam prawie we wszystkich. Wciąż przymierzam się do miejsca, w którym mógłbym przepłynąć Wisłę. Na pewno nie będzie to Warszawa, dopóki nie postawi się tu wszystkich oczyszczalni ścieków.